Βασίλης Στεφανακίδης

Ούτε καν περνούσε ως σκέψη η έστω υπό αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις κατάργησή της.

Ζύγιζαν και ζυγίζουν προφανώς το εκλογικό κόστος από τη διατύπωση μιας τέτοιας θέσης για κατάργηση της μονιμότητας που έχει τις ρίζες της στο μακρινό 1911 και την πλατεία Κλαυθμώνος, όπου έκλαιγαν (εξ αυτού και η ονομασία) οι απολυμένοι δημόσιοι υπάλληλοι όταν άλλαζε κόμμα στην εξουσία!

Ομως ζούμε πλέον στο 2025, η κοινωνία έχει αλλάξει και μας εκπλήσσει, καθώς κατακρημνίζει εδραιωμένα στερεότυπα που είχαμε οι περισσότεροι στο μυαλό - και μαζί οι πολιτικοί.

Η έρευνα της περασμένης εβδομάδας της Marc για το «Πρώτο Θέμα» είναι αποκαλυπτική για το πώς σκέφτεται πλέον ο κόσμος. Το 76% στο σύνολο του πληθυσμού είναι υπέρ της κατάργησης. Ακόμα μεγαλύτερη η έκπληξη όταν το 64,5% των ίδιων των δημοσίων υπαλλήλων τάσσεται υπέρ της άρσης. Αλλά και ανάμεσα στα κόμματα που εκπροσωπούνται σήμερα στη Βουλή, ακόμα και στα αριστερά, η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτώμενων τάσσεται υπέρ της κατάργησης της μονιμότητας, δείχνοντας στις ηγεσίες τους ότι η βάση, δηλαδή οι ψηφοφόροι τους, είναι προς άλλη κατεύθυνση από τις επίσημες γραμμές των κομμάτων.

Και νομίζω, η πλειοψηφία του κόσμου αντιμετωπίζει το θέμα με ρεαλισμό, καθώς δεν είναι δίκαιο οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα να αξιολογούνται σε καθημερινή βάση και όταν κρίνεται πως ασκούν πλημμελώς τη δουλειά για την οποία πληρώνονται να απολύονται και να παίρνουν την προβλεπόμενη αποζημίωση.

Στο Δημόσιο, όμως, όπου η αξιολόγηση μοιάζει με ανέκδοτο, είναι όλοι θωρακισμένοι και δεν μπορούν να απολυθούν γιατί απλούστατα κάτι τέτοιο προσκρούει στο άρθρο 103 του Συντάγματος.

Πέρα όμως από την πλημμελή άσκηση των καθηκόντων, ακόμα και στις περιπτώσεις παραβάσεων του κοινού Ποινικού Δικαίου, η προϊστάμενη αρχή μπορεί να επιβάλλει ως ανώτατη ποινή τη διαθεσιμότητα και να αποστείλει το ερώτημα της οριστικής απόλυσης στο Υπηρεσιακό Συμβούλιο. Στο οποίο μετέχουν συνδικαλιστές, αλλά και απλοί συνάδελφοι των παραβατών και κατά κανόνα η εξέταση του ερωτήματος μπορεί να σέρνεται στα διαδικαστικά για χρόνια ολόκληρα ενώ ο παραβάτης πληρώνεται κανονικά ακόμα και αν είναι έγκλειστος σε σωφρονιστικό κατάστημα. Αλλά και αν αποφασιστεί (σπανίως) η οριστική απόλυση από το Υπηρεσιακό Συμβούλιο, ο ενδιαφερόμενος έχει δικαίωμα προσφυγής στην τακτική δικαιοσύνη και να ακολουθήσει ανάλογα με τις αποφάσεις όλους τους βαθμούς δικαιοδοσίας και κάλλιστα μπορεί να δικαιωθεί στον Αρειο Πάγο και να επιστρέψει μετά από χρόνια στη δουλειά εισπράττοντας αναδρομικά και όλους τους μισθούς που έχασε με την απόλυσή του! Από τέτοια παραδείγματα βρίθει η ιστορία. Γιατροί που πιάστηκαν επ’ αυτοφώρω να παίρνουν φακελάκια, εφοριακοί, πολεοδόμοι και λοιποί μόνιμοι που έπαιρναν «γρηγορόσημα» να επιστρέφουν κανονικά στη δουλειά τους σαν να μην τρέχει τίποτα!

Ολα αυτά όμως ο κόσμος τα ξέρει πια, τον ενοχλούν και τον πληγώνουν, καθώς δεν μπορεί μέσα στην ίδια χώρα να υπάρχουν εργαζόμενοι δύο ταχυτήτων σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Και γι’ αυτό έχει φύγει μπροστά και τάσσεται υπέρ της ισονομίας.

Η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος στην επόμενη Βουλή άνοιξε και ήδη ο Μητσοτάκης ανακοίνωσε ευθαρσώς την πρόθεσή του να αναθεωρηθεί το σχετικό άρθρο, αποδεχόμενος την τάση της κοινωνίας για εκσυγχρονισμό και αξιολόγηση με συνέπειες του δημόσιου τομέα.

Απομένει να δούμε τι θα πουν και θα κάνουν τα υπόλοιπα κόμματα. Να ακούσουμε την άποψη της άλλοτε κραταιάς ΑΔΕΔΥ. Και είναι βέβαιο ότι η κοινωνία, που μας έχει ξεπεράσει όλους, θα τους κρίνει και θα αποδώσει είτε εύσημα σε όσους ταχθούν υπέρ μιας τέτοιας γενναίας μεταρρύθμισης, είτε θα ρίξει μαύρο σε όσους την αρνηθούν. Ο δρόμος θα είναι μακρύς και δύσκολος, αλλά είναι θετικό το γεγονός ότι έστω ανοίγει η συζήτηση γι’ αυτή την αναχρονιστική πρόνοια του Συντάγματος που κανείς μέχρι τώρα δεν τολμούσε να αγγίξει.