ΗΠΑ: Πώς ωφελείται η Κίνα από τις αποφάσεις Τραμπ για το Χάρβαρντ

Η κίνηση του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να απαγορεύσει ουσιαστικά στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ να εγγράφει διεθνείς φοιτητές ίσως να φαίνεται σαν ένα πρόβλημα περιορισμένο σε ένα ελίτ ίδρυμα.

Ωστόσο, οι επιπτώσεις αναμένεται να έχουν παγκόσμιες συνέπειες για πολλά χρόνια – και η Κίνα ενδέχεται να είναι εκείνη που θα ωφεληθεί.

Η απόφαση να ανακληθεί η πιστοποίηση του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ για τη φιλοξενία ξένων φοιτητών όπως και για την πρόβλεψη να μετεγγραφούν αλλού οι ήδη φοιτούντες, (Student and Exchange Visitor Program) δημιουργεί ένα κλίμα αβεβαιότητας όχι μόνο για τους νυν αλλά και για τους μελλοντικούς διεθνείς φοιτητές στα αμερικανικά πανεπιστήμια – μία δυναμική που ήδη εξελισσόταν εν μέσω της αντι-μεταναστευτικής πολιτικής της κυβέρνησης.

Με δεδομένο ότι για τους διεθνείς φοιτητές τα δίδακτρα είναι κατά κανόνα δυσβάσταχτα, αφού συχνά πληρώνουν τρεις ή τέσσερις φορές περισσότερα από τους ντόπιους, θα περίμενε κανείς να μην υπάρχει αβεβαιότητα σε σχέση με το ακαδημαϊκό τους μέλλον. Αντίθετα, τώρα αντιμετωπίζουν την προοπτική να εκδιωχθούν από το πανεπιστήμιο λίγο πριν αποφοιτήσουν. Κι όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, αν αυτό μπορεί να συμβεί στο Χάρβαρντ, τότε σίγουρα μπορεί να συμβεί και οπουδήποτε αλλού στη χώρα.

Η επίθεση σε έναν ‘φάρο’ της αμερικανικής εκπαίδευσης, υποτίθεται στο όνομα της αντιμετώπισης του αντισημιτισμού, είναι η πιο πρόσφατη ενέργεια που διαβρώνει τη «ήπια ισχύ» (soft power) των ΗΠΑ σε παγκόσμιο επίπεδο. Η κυβέρνηση έχει περικόψει τη χρηματοδότηση ή έχει διαλύσει θεσμούς όπως η USAID, η Φωνή της Αμερικής και το Radio Free Asia.

Άλλα πανεπιστήμια στις ΗΠΑ και διεθνώς πιθανόν να επωφεληθούν από την κατάσταση του Χάρβαρντ, προσελκύοντας τα πιο λαμπρά μυαλά — δεκάδες Νομπελίστες έχουν φοιτήσει ή διδάξει στο ίδρυμα. Το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Χονγκ Κονγκ έχει ήδη προσφέρει άνευ όρων αποδοχή σε φοιτητές του Χάρβαρντ.

Στην Κίνα, ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ επιδιώκει να προσελκύσει 50.000 Αμερικανούς φοιτητές για προγράμματα ανταλλαγής μέσα σε πενταετία – ένα πρόγραμμα που είχε ανακοινώσει πριν δύο χρόνια μαζί με τον Πρόεδρο Τζο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ουάσινγκτον.

Αυτό ακολούθησε μια απόφαση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ το 2020, κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, να τερματίσει πέντε προγράμματα πολιτιστικών ανταλλαγών με την Κίνα, κατηγορώντας τα για προπαγάνδα.

Πέντε χρόνια μετά, χιλιάδες διεθνείς φοιτητές του Χάρβαρντ βρίσκονται ξαφνικά αντιμέτωποι με τις δραματικές συνέπειες της τελευταίας σύγκρουσης της κυβέρνησης Τραμπ με τον ακαδημαϊκό κόσμο των ΗΠΑ.

Για τους πιο ταλαντούχους και ικανούς, η προοπτική μιας κινεζικής υποδοχής ίσως μόλις έγινε λίγο πιο δελεαστική.