Χαραμάδα αισιοδοξίας για την ειρηνευτική διαδικασία στην Ουκρανία φαίνεται πως προκύπτει από τη σημερινή, δίωρη τηλεφωνική επικοινωνία του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Πιο... ενθουσιώδης, ως συνήθως, ο Τραμπ, που εμφανίζεται πάντως από αναλυτές να βρίσκεται σε δύσκολη θέση, λόγω των συνεχών διπλωματικών ελιγμών του Πούτιν, έσπευσε να ανακοινώσει ότι Μόσχα και Κίεβο θα ξεκινήσουν άμεσα διαπραγματεύσεις, ενώ ο Ρώσος ηγέτης εμφανίζεται να μίλησε για την υπογραφή μνημονίου με την Ουκρανία, βάσει αμοιβαίων υποχωρήσεων και συμβιβασμών από τις δύο πλευρές -ως γνωστόν, όμως,
όταν ο Πούτιν μιλάει για αμοιβαίες υποχωρήσεις, συνήθως δεν συμπεριλαμβάνει τον εαυτό του.
Πιο συγκεκριμένα, ήταν εξαιρετικό
το κλίμα της συνομιλίας με τον πρόεδρο της Ρωσίας
Βλαντίμιρ Πούτιν, έγραψε μετά την τηλεφωνική επικοινωνία, σε ανάρτησή του, ο Αμερικανός πρόεδρος
Ντόναλντ Τραμπ, που αναφέρεται στις μεγάλες προοπτικές για τη Ρωσία και την Ουκρανία όταν τελειώσει ο
πόλεμος.
Αν δεν ήταν καλό το κλίμα, θα το έλεγα τώρα, παρά στο μέλλον, γράφει ο Τραμπ που λέει ότι
οι όροι για την κατάπαυση και την ειρήνευση θα συμφωνηθούν μόνο ανάμεσα στις δύο εμπόλεμες χώρες «επειδή γνωρίζουν λεπτομέρειες μιας διαπραγμάτευσης που κανείς άλλος δεν θα γνώριζε».,
Στη συνέχεια λέει ότι η Ρωσία θέλει να κάνει «
μεγάλης κλίμακας εμπόριο με τις Ηνωμένες Πολιτείες όταν τελειώσει αυτό το καταστροφικό “λουτρό αίματος”» ενώ και η Ουκρανία «μπορεί να είναι μεγάλος ωφελημένος στη διαδικασία ανοικοδόμησης της χώρας της».
Επισημαίνει ότι
ενημέρωσε διεθνείς ηγέτες για τη συζήτηση που είχε με τον Ρώσο πρόεδρο και καταλήγει λέγοντας ότι
το Βατικανό «θα ενδιαφερόταν να φιλοξενήσει» τις ειρηνευτικές συνομιλίες.
Στην ανάρτησή του ο Αμερικανός πρόεδρος αναφέρει:
Μόλις ολοκλήρωσα τη δίωρη τηλεφωνική επικοινωνία μου με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν. Πιστεύω ότι πήγε πολύ καλά.
Η Ρωσία και η Ουκρανία θα αρχίσουν αμέσως διαπραγματεύσεις για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός και, το σημαντικότερο, για τον ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟ του πολέμου. Οι όροι γι' αυτό θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο μερών -μόνο έτσι μπορεί να γίνει- επειδή γνωρίζουν λεπτομέρειες μιας διαπραγμάτευσης που κανείς άλλος δεν θα γνώριζε.
Ο τόνος και το πνεύμα της συνομιλίας ήταν εξαιρετικά. Αν δεν ήταν, θα το έλεγα τώρα, παρά αργότερα.
Η Ρωσία θέλει να κάνει μεγάλης κλίμακας ΕΜΠΟΡΙΟ με τις Ηνωμένες Πολιτείες όταν τελειώσει αυτό το καταστροφικό «λουτρό αίματος» - συμφωνώ με αυτό. Υπάρχει μια τρομερή ευκαιρία για τη Ρωσία να δημιουργήσει τεράστιες ποσότητες θέσεων εργασίας και πλούτου. Οι δυνατότητές της είναι ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΕΣ.
Ομοίως, η Ουκρανία μπορεί να είναι ένας μεγάλος ωφελημένος στο εμπόριο, στη διαδικασία ανοικοδόμησης της χώρας της.
Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας θα ξεκινήσουν αμέσως. Ενημέρωσα σχετικά τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, την πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, τον καγκελάριο της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς Γερμανίας και τον πρόεδρο της Φινλανδίας Αλεξάντερ Στουμπ, κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας μαζί μου, αμέσως μετά την επικοινωνία με τον πρόεδρο Πούτιν.
Το Βατικανό, όπως εκπροσωπείται από τον Πάπα, δήλωσε ότι θα ενδιαφερόταν πολύ να φιλοξενήσει τις διαπραγματεύσεις.
Ας αρχίσει η διαδικασία!
Η μαραθώνια τηλεφωνική επικοινωνία - Πούτιν: Να υπογράψουμε μνημόνιο, θα χρειαστούν συμβιβασμοί
Είχε προηγηθεί η μαραθώνια τηλεφωνική επικοινωνία του Ντόναλντ Τραμπ με τον
Βλαντίμιρ Πούτιν, με στόχο την επίτευξη κατάπαυσης πυρός στην Ουκρανία, που ολοκληρώθηκε μετά από δύο ώρες, σύμφωνα με το Ria Novosti. Ο Ρώσος πρόεδρος έκανε λόγο για «ειλικρινή και χρήσιμη» συνομιλία.
Όπως όλα δείχνουν, η
Μόσχα πρότεινε την έναρξη συζητήσεων για την υπογραφή μνημονίου με το Κίεβο, για την έναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας. Σύμφωνα με διαρροές από τη Ρωσία για την «ειλικρινή και ουσιώδη» συνομιλία των δύο ανδρών, μια κατάπαυση του πυρός είναι πιθανή υπό συγκεκριμένους όρους. Η πρόσφατη διμερής συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ρωσία και Ουκρανία πρέπει να βρουν κοινό τόπο με αμοιβαίες υποχωρήσεις.
Ο Πούτιν φέρεται να ευχαρίστησε τον
Ντόναλντ Τραμπ για την επανέναρξη των συνομιλιών Ρωσίας - Ουκρανίας. Επίσης, σύμφωνα με το RIA Novosti, ανέφερε ότι Μόσχα και Κίεβο πρέπει να βρουν συμβιβασμούς και η χώρα του είναι έτοιμη να συνεργαστεί για την υπογραφή μνημονίου με την Ουκρανία, καθώς υποστηρίζει την ειρηνική διευθέτηση.
Κατά τις διαρροές από το Κρεμλίνο, ο Ρώσος πρόεδρος επισήμανε ότι οι «ρίζες» που οδήγησαν στον πόλεμο πρέπει να εξαλειφθούν.
Σύμφωνα με το Reuters, ο Πούτιν συνδέθηκε από μουσική σχολή που βρισκόταν από το πρωί στο Σότσι, στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ ο Τραμπ βρισκόταν στην Ουάσινγκτον. Όπως μεταδίδουν τα ξένα πρακτορεία, οι δύο ηγέτες συνομίλησαν μέσω κρυπτογραφημένων γραμμών και με την παρουσία μεταφραστών, καθώς ο Πούτιν μιλά μεν κάποια αγγλικά, αλλά χρησιμοποιεί μόνο ρωσικά για τις διαπραγματεύσεις.
Ζελένσκι: Δεν θα αναγνωρίσουμε κανένα έδαφός μας ως ρωσικό, δεν θα αποσύρουμε τα στρατεύματά μας και δεν θα ενδώσουμε σε κανένα τελεσίγραφο της Μόσχας
Με τη σειρά του, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι το Κίεβο και οι εταίροι του εξετάζουν το ενδεχόμενο να οργανώσουν μια σύνοδο με τη συμμετοχή του ιδίου, της Ρωσίας, των ΗΠΑ, των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Βρετανίας, στο πλαίσιο των προσπαθειών για τον τερματισμό του πολέμου.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Κίεβο μετά τις δύο τηλεφωνικές συνομιλίες που είχε σήμερα με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ (σ.σ. πριν και μετά, δηλαδή, το τηλεφώνημα του Τραμπ με τον Πούτιν), ο Ζελένσκι είπε ότι ελπίζει η συνάντηση αυτή να διεξαχθεί το συντομότερο δυνατόν. Η σύνοδος θα μπορούσε να φιλοξενηθεί από την Τουρκία, το Βατικανό ή την Ελβετία, συμπλήρωσε.
Παράλληλα, ανακοίνωσε ότι διέταξε τον σχηματισμό μιας «μόνιμης και διευρυμένης εθνικής διαπραγματευτικής ομάδας». «Η Ουκρανία δεν φοβάται τις άμεσες συνομιλίες με τη Ρωσία και είναι σημαντικό η ρωσική ηγεσία να μην παρατείνει τον πόλεμο» υπογράμμισε.
Τόνισε ακόμη ότι η Ουκρανία δεν θα αναγνωρίσει κανένα έδαφός της ως ρωσικό, δεν θα αποσύρει τα στρατεύματά της από πουθενά στο έδαφός της και δεν θα ενδώσει σε κανένα τελεσίγραφο της Μόσχας.
Παράλληλα, δήλωσε ότι αναμένει από την Ευρώπη να ανακοινώσει ένα «ισχυρό» νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, αν και δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες. «Εάν η Ρωσία δεν σταματήσει τις δολοφονίες, εάν δεν απελευθερώσει κρατούμενους και ομήρους, εάν ο Πούτιν θέσει μη ρεαλιστικούς όρους, τότε αυτό θα σημαίνει ότι η Ρωσία θα συνεχίσει να παρατείνει τον πόλεμο και αξίζει η Ευρώπη, η Αμερική και ολόκληρος ο κόσμος να συμπεριφερθούν αναλόγως» σημείωσε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Ο ίδιος είπε ότι οι ρωσικές προσπάθειες να «εκτοξεύσουν απειλές» κατά της διαπραγματευτικής του ομάδας στην Τουρκία απορρίφθηκαν, και ότι η ουκρανική αντιπροσωπεία κατάφερε να «κρατήσει τις συνομιλίες σε αξιοπρεπές επίπεδο». «Είμαστε επίσης έτοιμοι για συνάντηση σε επίπεδο ηγετών για την επίλυση των βασικών ζητημάτων» κατέληξε ο Ζελένσκι.
Οι στόχοι των δύο πλευρών
Νωρίτερα, ο
Ντόναλντ Τραμπ, διά του Λευκού Οίκου, είχε διαμηνύσει ότι είναι κουρασμένος και απογοητευμένος, αλλά στόχος του είναι να τερματιστεί ο πόλεμος, ενώ ο αντιπρόεδρος του
Τζέι Ντι Βανς είχε υποστηρίξει ότι οι ΗΠΑ, σε περίπτωση μη συμφωνίας Μόσχας - Κιέβου, θα πρέπει να πουν ότι «αυτός ο πόλεμος δεν είναι δικός μας».
Ωστόσο, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε ότι η ρωσική πλευρά είναι έτοιμη να κάνει δουλειά για την επίτευξη λύσης, λέγοντας πάντως ότι η διαδικασία είναι επίπονη και ίσως μακροπρόθεσμη, κατεβάζοντας τον πήχη των προσδοκιών.
Σύμφωνα με τον αναλυτή του Sky News Μάικλ Κλαρκ, ο Πούτιν φέρεται να επιδιώκει μια γρήγορη σύνοδο κορυφής, με στόχο να ξεφύγει από το «καθεστώς παρία». Ωστόσο, όσο πιο γρήγορα πραγματοποιηθεί μια τέτοια σύνοδος, τόσο μεγαλύτερη πίεση θα του ασκηθεί για να συμφωνήσει σε κατάπαυση πυρός. Ο Κλαρκ υποστηρίζει ότι θα προσπαθήσει να χειριστεί τις λεπτομέρειες και την ημερομηνία μιας τέτοιας συνάντησης με τέτοιο τρόπο ώστε να έχει το μεγαλύτερο δυνατό περιθώριο για να συνεχίσει τις εχθροπραξίες.
Ανάλυση του Sky News: Ο Πούτιν φαίνεται να χειραγωγεί τον Τραμπ - και η κατάσταση γίνεται ταπεινωτική
Ο ανταποκριτής του SkyNews Τζέιμς Μάθιους, σε ανάλυσή του αναφέρει ότι ο Ντόναλντ Τραμπ πιθανότατα έχει συνειδητοποιήσει πλέον τις προκλησεις που συνεπάγεται η προσπάθεια για ειρήνη με τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ο Τραμπ εδώ και καιρό είχε προτάξει την αναγκαιότητα της προσωπικής του παρέμβασης, καθώς προβαλλόταν ως ο ηγέτης που θα μπορούσε να επηρεάσει τον Πούτιν προς όφελος όλων. Όμως, η πραγματικότητα των άκαρπων διαπραγματεύσεων αποδεικνύει ότι η προσέγγιση δεν είναι αποδοτική.
Λίγους μήνες αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ ανέλαβε την εξουσία, η Μόσχα παραμένει ανυποχώρητη και αμετακίνητη και είναι σταθερά προσηλωμένη στην εκδοχή της για το πώς θα πρέπει να τελειώσει η σύγκρουση.
Η ισορροπία δυνάμεων πριν από την τηλεφωνική τους επικοινωνία δεν έδειχνε απαραίτητα υπέρ της Ουάσιγκτον. Σε κάθε ευκαιρία, ο Πούτιν έχει υπονομεύσει τη διπλωματία του Τραμπ, αγνοώντας τις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός, για συνάντηση και για τερματισμό των βομβαρδισμών.
Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του βρετανικού δικτύου, η κατάσταση αρχίζει να μοιάζει με ταπείνωση, καθώς ένας Αμερικανός πρόεδρος γίνεται «παίγνιο» στα χέρια του Πούτιν, που φαίνεται να υποδύεται επιδέξια έναν ηγέτη που μπορεί να αποκοπεί από τις προσπάθειες των συμμάχων να τον σύρουν σε μια ειρηνευτική συμφωνία.
Γιατί η συνομιλία ήταν κρίσιμη για τον Αμερικανό πρόεδρο
Διεθνή μέσα ενημέρωσης επισημαίνουν ότι η συνομιλία ήταν ιδιαιτέρως κρίσιμη για τον πρόεδρο Τραμπ, που έχει θέσει τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία ως μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησής του.
Όπως αναφέρει το BBC, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει καταφέρει ουσιαστική πρόοδο. Αρχικά, είχε ξεσπάσει ανοιχτά κατά του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο οβάλ γραφείο. Τους επόμενους μήνες, ο Τραμπ, που φαινόταν να μην έχει την πρόθεση να επικρίνει το Κρεμλίνο, έχει δείξει εμφανώς την ενόχλησή του από τον πρόεδρο Πούτιν. Πρόσφατα μάλιστα, αλλά και σήμερα δια της εκπροσώπου του, ανακοίνωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο δευτερογενών κυρώσεων, σε περίπτωση που χρειαστεί.
Την ίδια ώρα πάντως, αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης δήλωναν αισιόδοξοι για το σημερινό τηλεφώνημα. Άγνωστο παραμένει τι θα πράξει ο Τραμπ αν θεωρήσει ότι ο Πούτιν προσπαθεί να τον εκμεταλλευτεί ή κωλυσιεργεί. Αναλυτές εκτιμούν ότι θα ξεκινήσει μία περίοδος με πιο επιθετική γλώσσα και ενέργειες από τον Λευκό Οίκο.
Σύμφωνα με την ανάλυση του BBC, το σενάριο αποχώρησης των ΗΠΑ, αν καμία πλευρά δεν δείξει προθυμία συμβιβασμού θα εκλαμβανόταν ως ήττα για την αμερικανική κυβέρνηση, που επανειλημμένα έχει δεσμευτεί να τερματίσει την αιματοχυσία.
Ο Πούτιν θα συνεχίσει να περιφρονεί την ειρηνευτική διαδικασία χωρίς πίεση
Πάντως, όπως αναφέρει το BBC, ο Πούτιν συνεχίζει να δείχνει αποφασισμένος να συνεχίσει τις επιθέσεις στην Ουκρανία, χωρίς να εμπλακεί σε ουσιαστικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Μέχρι στιγμής, έχει δείξει πλήρη περιφρόνηση για την ειρηνευτική διαδικασία. Πριν από τη συνάντηση της Κωνσταντινούπολης την περασμένη εβδομάδα, άφησε τους πάντες να μαντεύουν μέχρι την τελευταία στιγμή ποιον θα στείλει, καταλήγοντας τελικά σε μια χαμηλόβαθμη αντιπροσωπεία.
Η Δύση δεν έχει δώσει στον Πούτιν κανένα ουσιαστικό λόγο να αρχίσει να σκέφτεται την κατάπαυση του πυρός. Αντιθέτως, φαίνεται να ενθαρρύνεται από τη φιλική ρητορική και τις ενέργειες του Τραμπ, καθώς και από την πίεση που ασκεί ο Αμερικανός πρόεδρος στην Ουκρανία, αντί στη Ρωσία.
Όσον αφορά τους Ευρωπαίους συμμάχους της Ουκρανίας, έχει ήδη περάσει μια εβδομάδα από την προθεσμία της 12ης Μαΐου που έθεσε η αποκαλούμενη «συμμαχία των προθύμων» για την παύση των ρωσικών επιθέσεων, με την απειλή επιβολής σκληρών κυρώσεων. Η προθεσμία παρήλθε και συνέπειες δεν έχουν υπάρξει. Ως εκ τούτου, υπάρχουν ερωτήματα για τις προθέσεις αλλά και τις πραγματικές δυνατότητες της συμμαχίας.
Βέβαιος ο Πούτιν ότι μπορεί να καταλάβει τέσσερις ουκρανικές περιοχές
Από την άλλη πλευρά, ο
Βλαντίμιρ Πούτιν φέρεται να προσήλθε με αυτοπεποίθηση στη συνομιλία, καθώς είναι βέβαιος ότι οι δυνάμεις του μπορούν να διαπεράσουν τις άμυνες της Ουκρανίας και να πάρουν τον πλήρη έλεγχο τεσσάρων περιοχών μέχρι το τέλος του 2025, σύμφωνα με το Bloomberg. Ο Πούτιν αναφέρεται σε Ντόνετσκ, Ζαπορίζια, Χερσόν και Λουγκάνσκ, από τις οποίες η Μόσχα έχει απαιτήσει την αποχώρηση της Ουκρανίας στις ειρηνευτικές συνομιλίες.
Την ίδια ώρα, δύο άλλα άτομα κοντά στο Κρεμλίνο διαμηνύουν ότι ο Ρώσος πρόεδρος είναι έτοιμος για παρατεταμένο πόλεμο, προκειμένου να καταλάβει το έδαφος που θέλει, κάτι που σημαίνει ότι είναι απίθανο να προσφέρει παραχωρήσεις στον Τραμπ.
Πώς θα αντιδράσει ο Τραμπ αν δεν υπάρξει πρόεδρος
Με δεδομένες τις αντιστάσεις της
Ρωσίας, πολλοί διερωτώνται τι θα πράξει ο
Ντόναλντ Τραμπ αν δεν επιτευχθεί πρόοδος. Στην Ευρώπη υπάρχουν ανησυχίες ότι ο Αμερικανός πρόεδρος είτε θα επιβάλλει μια καταστροφική συμφωνία για την Ουκρανία, είτε θα εγκαταλείψει την ιδέα της ειρήνευσης αλλά και τις αμερικανικής υποστήριξης στο πεδίο της μάχης.
Ήδη νωρίτερα, ο Τζέι Ντι Βανς δήλωσε ότι «χρειάζονται δύο για να χορέψουν ταγκό. Ξέρω ότι [ο Τραμπ] είναι πρόθυμος να το κάνει, αλλά αν η Ρωσία δεν είναι πρόθυμη, τότε τελικά θα πούμε ότι αυτός δεν είναι ο πόλεμός μας».
Κατά τη δεύτερη θητεία του
Ντόναλντ Τραμπ, οι δυο τους ανακοινώθηκε ότι συνομίλησαν στις 12 Φεβρουαρίου και στη συνέχεια στις 18 Μαρτίου, που είχαν επικοινωνία διάρκειας δύο ωρών. Τότε, ο Πούτιν είχε συμφωνήσει να σταματήσει προσωρινά τις επιθέσεις εναντίον των ενεργειακών εγκαταστάσεων της Ουκρανίας, αν και κατηγορήθηκε ότι επανειλημμένα αθέτησε τη συμφωνία, αλλά αρνήθηκε να υποστηρίξει την πλήρη κατάπαυση του πυρός για 30 ημέρες που ήλπιζε ο Τραμπ.
Μεγάλη συζήτηση έχει γίνει και με τις ανεπίσημες επαφές των δύο ηγετών. Το Κρεμλίνο δήλωσε τον Μάρτιο ότι ενδέχεται να υπήρξαν περισσότερες επαφές μεταξύ του Τραμπ και του Πούτιν από τις τηλεφωνικές κλήσεις που ανακοινώθηκαν δημοσίως. Στο βιβλίο του «War» που εκδόθηκε το 2024, ο δημοσιογράφος της Washington Post Μπομπ Γούντγουορντ ανέφερε ότι ο Τραμπ είχε άμεσες συνομιλίες -έως και επτά φορές- με τον Πούτιν μετά την αποχώρησή του από τον Λευκό Οίκο το 2021. Όταν ο Τραμπ ρωτήθηκε από το Bloomberg για το εάν είναι αληθές, απάντησε: «Αν το έκανα, ήταν έξυπνο». Το Κρεμλίνο αρνήθηκε την αναφορά του Γούντγουορντ. Το Reuters, η Washington Post και το Axios ανέφεραν ξεχωριστά ότι ο Τραμπ και ο Πούτιν μίλησαν στις αρχές Νοεμβρίου. Το Κρεμλίνο αρνήθηκε επίσης αυτές τις αναφορές.